شاخص کیفیت هوا چیست؟ AQI در تهران چقدر است؟

شاخص کیفیت هوا AQI

شاخص کیفیت هوا AQI یک ابزار است که میزان تلفیق و تحلیل صدها غلظت و نسبت مختلف آلاینده ها در هوا را ارزیابی می کند و نتیجه را به صورت عددی یا امتیازی نمایش می دهد.
این شاخص معمولاً برای اطلاع رسانی به جمعیت درباره کیفیت هوای محله یا منطقه استفاده می شود.
شاخص کیفیت هوا AQI در سطح جهانی: سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان حفاظت محیط زیست (EPA)
در ایالات متحده آمریکا شاخص های کیفیت هوا AQI را تعریف کرده اند.
این شاخص عموماً توسط سازمان‌ها و مراکز مختلف بهداشت عمومی و محیط زیست محاسبه و ارائه می‌شود
تا افراد بتوانند در مورد سلامت خود در معرض آلودگی هوا آگاه شوند و اقدامات لازم را انجام دهند.

اجزای شاخص کیفیت هوا AQI : شاخص کیفیت هوا معمولاً شامل آلاینده های متفاوتی است که غلظت آنها در هوا اندازه گیری می شود.

این آلاینده ها می توانند شامل ذرات معلق در هوا (PM2.5 و PM10)، دی اکسید کربن (CO)، اوزون (O3)، اکسید گوگرد (SO2)، اکسید نیتروژن (NO2) و غیره باشند.

ارزیابی کیفیت هوا: با استفاده از شاخص کیفیت هوا، کیفیت هوای محله یا منطقه خاصی مشخص می شود.

معمولاً شاخص کیفیت هوا به صورت رنگی نمایش داده می شود، (مثلاً سبز به معنای هوای تمیز و قرمز به معنای هوای آلوده).

اثرات بد کیفیت هوا: هوای آلوده می تواند تأثیر مستقیمی بر سلامتی افراد و محیط زیست داشته باشد.

پیشگیری و کنترل: برخی اقدامات می توانند استاندارد کیفیت هوا را بهبود بخشند.

این اقدامات شامل استفاده از سوخت های تمیزتر در خودروها، کاهش آلاینده های صنایع و نیروگاه ها،

ایجاد سیستم های سبز در شهرها، توسعه حمل و نقل عمومی و تشویق به استفاده از انرژی های تجدید پذیر می شوند.

ذرات معلق درهوا و گازها و مقدار استاندارد آنها در تابلو شاخص کیفیت هوا:

ذرات معلق در هوا (PM2.5 و PM10):

ذرات معلق در هوا (PM2.5 و PM10) که در تابلو شاخص کیفت هوا نمایش داده می شود می توانند عفونت های تنفسی را تشدید کنند

ذرات معلق در هوا از قبیل گرد و غبار، مواد آلی و ترکیبات سمی که به بروز بیماری هایی مانند آسم، بیماری عروق قلبی و سکته مغزی منجر میشوند.

مقدار استاندارد AQI ذرات PM2.5 درتهران: حدود ۴۰ میکروگرم بر متر مکعب (µg/m³)

را به عنوان مقدار استاندارد برای ذرات معلق PM2.5 تعیین کرده است.

این مقدار ممکن است در فصل‌ها و شرایطی که آلودگی هوا افزایش می‌یابد، بالاتر از این مقدار باشد.

آلاینده دی اکسید کربن (CO):

دی اکسید کربن یا CO یک گاز سمی است که در محیط های صنعتی و عادی دیده می شود.

این گاز تولید شده به دلیل سوختن سوخت های فسیلی مانند گاز طبیعی، نفت، زغال سنگ و چوب است.

همچنین، خودروها، نیروگاه ها، کوره ها و پکیج های گرمایشی نیز می توانند منابع تولید دی اکسید کربن باشند.

مقدار استاندارد AQI دی اکسید کربن (CO) در تهران: معمولاً در حدود 2.5 میکروگرم در هر مترمکعب (μg/m³) هوا است.

این مقدار به عنوان میزان حدّ مجاز دی اکسید کربن در هوا توسط مقامات محیط زیست تعیین شده است.

• فرمول شیمیایی: CO
• جرم مولکولی: 28.01 g/mol
• ظاهر: گاز بی‌بو و بی‌رنگ
• درجه ذوب: -205.02 درجه سلسیوس
• درجه جوش: -191.50 درجه سلسیوس
• چگالی: 1.1451 g/L (در شرایط استاندارد)
• قابلیت اشتعال: دارد

 آلاینده اوزون (O3):

گاز اوزون به عنوان یک عامل اکسیدکننده قوی در عملیات ضدعفونی استفاده می‌شود.

به علت خاصیت آنتی باکتریال، ضد ویروسی و ضد قارچی گاز اوزون، در بهداشت عمومی و صنعتی کاربردهای زیادی دارد.

از جمله کاربردهای گاز اوزون در ضدعفونی آب و هوا، ضد عفونت در بیمارستان‌ها، تصفیه هوا، حذف بو و ضد عفونی مواد غذایی می‌باشد.

به طور خلاصه، گاز اوزون یک ترکیب شیمیایی است که به صورت طبیعی در جو وجود دارد و به عنوان لایه ازن محافظت‌کننده‌ی زمین عمل می‌کند.

مقدار استاندارد AQI گاز اوزون(O3) در تهران:مقدار استاندارد گاز اوزون برای انسان در کیفیت هوای معمولی 0.03 میلی‌گرم در هر مترمکعب است.

باید کمتر از 120 میکروگرم بر متر مکعب باشد که در شاخص کیفیت هوا مشخص شده است. این میزان مطابق با استانداردهای جهانی و بهداشت عمومی است.

اگر میزان گاز اوزون بیشتر از این مقدار باشد، می‌تواند برای سلامتی افراد آسیب‌زا باشد.

Oxygen (O₂) + Oxygen atom (O) برابر Ozone (O₃)

آلاینده اکسید گوگرد (so2):

اکسید گوگرد (SO2) یک گاز قلیایی است که عمدتاً ناشی از سوختن سوخت های فسیلی مانند زغال سنگ و نفت است.

همچنین، تولید آن ناشی از فرایندهای صنعتی مانند تولید فولاد، تولید کاغذ و ساختمان سازی نیز وجود دارد.

مقدار استاندارد AQI اکسید گوگرد در هوای تهران :به خاطر آلودگی هوا و فعالیت های صنعتی بالا، به صورت متناوب تغییر می کند.

با این حال، به طور کلی سازمان محیط زیست ایران مقدار مجاز برای SO2 را به ازای

یک روز به میزان 350 میکروگرم در متر مکعب و به ازای یک سال به میزان 120 میکروگرم در متر مکعب در نظر گرفته است.

آلاینده گاز نیتروژن یا ازت (NO2):

اکسید نیتروژن (NO2) یک ترکیب شیمیایی است که از آزاد شدن هوازی نیتروژن و اکسیژن

در فرآیندهای احتراقی همچون سوخت‌های فسیلی و صنایع صنعتی به وجود می‌آید.

این ترکیبات می‌توانند خطراتی در سلامت انسان و محیط زیست داشته باشند.

مقدار استاندارد AQI اکسید نیتروژن در تهران: به علت تغییرات فصلی و چرخه‌های زمانی مختلف نمی‌توان دقیقاً تعیین کرد.

با این حال، شاخص کیفیت هوا AQI سازمان حفاظت محیط زیست ایران (EPD) و سازمان محیط زیست تهران (DoE) از تابستان سال ۱۳۹۷

به همت شبکه عملکرد پایش کیفیت هوا (AQM) مقادیر نیمه استاندارد و استاندارد برای اکسید نیتروژن در شهر تهران را تعیین کرده‌اند. به طور کلی،

مقادیر مجاز اکسید نیتروژن برای استاندارد های شهر تهران در حدود ۴۰ – ۵۰ میکروگرم در متر مکعب (μg/m³) است.

این مقدار ممکن است در تابستان کمی بیشتر و در زمستان کمی کمتر شود.

همچنین شهرداری تهران برای در این وب سایت میزان آلودگی هوای تهران را بر اساس شاخص کیفیت هوا مشخص شده بطور روزانه اعلام می کند.

تشخیص شاخص کیفیت هوا بر اساس رنگها

شاخص کیفیت هوای پاک و سالم:

? ” خوب” 0 تا 50 است. کیفیت هوا رضایت بخش در نظر گرفته می شود و آلودگی هوا خطر کمی دارد یا خطری ندارد.

? “سالم متوسط” 51 تا 100 است. شاخص کیفیت هوا قابل قبول است. با این حال، برای برخی از آلاینده ها ممکن است

برای تعداد بسیار کمی از افراد یک نگرانی متوسط برای سلامتی وجود داشته باشد.

به عنوان مثال، افرادی که به طور غیرعادی به ازن حساس هستند ممکن است علائم تنفسی را تجربه کنند.

شاخص کیفیت هوای ناسالم و خطرناک:

? “ناسالم برای گروه های حساس” 101 تا 150 است. افراد مبتلا به بیماری ریوی،

بزرگسالان مسن و کودکان در معرض خطر بیشتری از قرار گرفتن در معرض ازن هستند،

در حالی که افراد قلبی و بیماری های ریوی، افراد مسن و کودکان در معرض خطر بیشتری از حضور ذرات در هوا هستند.

? “ناسالم” 151 تا 200 است. کیفیت هوای ناسالم ممکن است شروع به تجربه برخی از اثرات نامطلوب برای سلامتی اعضای گروه های حساس عوارض جدی تری را ایجاد کند

? “بسیار ناسالم” 201 تا 300 است. این یک هشدار سلامتی را نشان می دهد که به این معنی است:

رنگ بنفش در کیفیت هوا به نشان دهنده وجود آلاینده های خطرناکی در هوا میباشد.

این رنگ نشانگر وجود آلاینده‌ هایی مانند مواد ذرات جامد ریز (PM2.5)، عوامل شیمیایی مانند نیتروژن ‌دی‌اکسید (NO2) و عوامل بیولوژیکی مانند گرده گلها است.

? “خطرناک” بیشتر از 300 است. این باعث هشدارهای بهداشتی در مورد شرایط اضطراری میشود.

کل جمعیت بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند یعنی جای زندگی برای هیچ موجودی نیست و باید آن مناطق کاملا خالی از سکنه شوند.

در این سایت، مرکز هوای پاک تلاش میکنیم تا اطلاعات روز را در اختیار شما قرار دهیم، امیدواریم که از مطالب ما لذت برده باشید.